Istota rzeczy / 8. Festiwal Malarstwa

Wystawa Artystów–Dydaktyków Wydziału Malarstwa

Niech to będzie pamięć, starsza niż nasze życie, pamięć gatunku, krążąca w nas razem w krwią.*

Od końca lat 90 XX wieku obserwujemy powolne łączenie się dyscyplin. Dynamicznie rozwijają się subdyscypliny i pojawiają się nowe, które łączą dwa odległe obszary: humanistykę i przyrodoznawstwo. Pojawia się „biohumanistyka”, jako wynik skrzyżowania tego, co społeczne, z tym, co biologiczne.

Zachodzący zwrot w naukach humanistycznych i społecznych, określany mianem „biologicznego”, na nowo definiuje i przygląda się temu, co znaczy człowiek, co to jest życie, na czym polega dziedziczenie, pokrewieństwo, co to jest wspólnota, czym są uczucia, świadomość.

Istota rzeczy to próba wejrzenia w głąb, do środka, dalej, do centrum, jądra, kręgosłupa lub komórki. Próba zapytania, czym jest istota i gdzie się właściwie znajduje? Skoro „istota rzeczy” definicyjnie określa to, co najważniejsze: najważniejszą część sprawy lub zagadnienia, to gdzie wobec niej sytuuje się człowiek, wraz z e swoim światem?

Wystawa pyta jednocześnie o granice między żywym i materialnym; w określeniu „istota rzeczy”, zawarta jest przecież pewna sprzeczność. Czy rzecz może posiadać swoją istotę, a jeśli tak, czym ona jest? Określenie „istota rzeczy” próbuje nas przecież przenieść w dwa światy: rzeczywistość oraz naturę, w połączeniu tych dwóch wyrazów kryje się jednak napięcie pochodzące ze świata biologii, życia, żywego i przedmiotu.

Czy istota rzeczy może dotykać spraw świata zewnętrznego, takiego, jak choćby krajobraz i przestrzeń? Do takiego jej rozumienia skłania nas Czesław Miłosz w swoich esejach amerykańskich, zebranych w tomie „Widzenia nad Zatoką San Francisco”. W rozdziale zatytułowanym „Co czuje się wobec zbyt dużego obszaru”, czytamy: Obcość, obojętność, wiecznotrwałość kamienna czy kamieniopodobna i ja, w porównaniu z nią, błysk ułamka sekundy, tkanki, nerwy, pompa serca, poddane, co najgorsza, tej samej niepojętej zasadzie, która rządzi tym, co przede mną i co jest dla mnie tylko samowystarczalnym przeciwsensem.

Wystawa dedykowana jest przestrzeni niezwykłej, jaką jest Muzeum Farmacji i stanowi zaproszenie do dialogu z nią na różnych poziomach.

* Czesław Miłosz, Symboliczne góry i lasy, w: Widzenia nad Zatoką San Francisco.

Kuratorka: Agnieszka Kłos

Uczestnicy wstawy: Marta Borgosz, Adam Chmielowiec, Anita Filip, Waldemar Graczyk, Łukasz Huculak, Janusz Jaroszewski, Piotr Kmita, Anna Kołodziejczyk, Anna Kramm, Marek Kulig, Paweł Lewandowski-Palle, Michał Marek, Daria Milecka, Patrycja Mikołajczak, Kamil Moskowczenko, Helena Nowakowska, Przemek Pintal, Natalia Psiuk, Alicja Pruchniewicz, Wojciech Pukocz, Andrzej Rafałowicz, Sonia Ruciak, Anita Sieradzka, Anna Szewczyk, Tomasz Wiktor.

Współorganizator: Muzeum Farmacji 
Miejsce: Muzeum Farmacji | ul. Kurzy Targ 4, Wrocław